Uit de encyclopedie van Zeeland 1982-1984

 

Ellewoutsdijk
Eloudsdijke
Elwoudsdijck
Elfsdijk
Ellesdieke


Dorp binnen de nieuwe gemeente Borsele, Zuid-Beveland, ongeveer een 400  inwoners ( 2022, zowel de vaste bewoners als de vakantiewoningen), oppervlakte 932ha.
Voor de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1970 een zelfstandige gemeente Ellewoutsdijk. Oude ambachtsheerlijkheid en parochie. Het dorp ligt aan de Westerschelde op het uiterste zuidpunt van de Zak van Zuid-Beveland.

Wapen: Komt al voor op de wapenkaart van Smallengange. De zilveren dwarsbalk op zwart veld is het wapen van het geslacht van Borssele. De tekens op de dwarsbalk, die oorspronkelijk zwart waren, zijn raadselachtig. Een ongeloofwaardig verhaal zegt, dat ze van Ellewoutsdijk een stad wilden maken. De mogelijke verklaring is elf maal elf, dat is een elfvoud, een woordspeling op de naam van het dorp namelijk Elfvoudsdijk.

Vlag: De gemeentevlag bestaat uit drie banen rood-wit-zwart, met het wapen in de witte baan. Deze vlag was door de gemeenteraad ingesteld op 19 augustus 1954.

Monumenten: Bij de bevrijding in 1944 is het dorp door granaatvuur zwaar geteisterd, waarbij de 15e-eeuwse kerk, het 18e-eeuwse landhuis Zorgvliet, met kostbare schilderijengalerij va de vroegere ambachtsheer en vele huizen zijn verwoest. Er staat thans een nieuwe kerk, In de tuin van de historische villa is een jachtslotje neergezet en er staan enkele (geredde) 18e-eeuwse beelden va Griekse godinnen. Het restant van een vluchtberg, de zogenaamde Hogemeet is in 1955 tijdens egalisatie werkzaamheden oudheidkundig onderzocht, de berg was nog slechts 1 meter hoog, zij bevatte een oude cultuurlaag uit de 12de eeuw, zij is waarschijnlijk in een later fase opgehoogd geweest tot een kasteelbergje, Het Slakje bij Ellewoutsdijk in de Everingepolder is een natuurreservaat ( 1.5 ha) van de stichting het Zeeuwse Landschap. 

GeschiedenisReeds in 1216 werd Ellewoutsdijk als parochie vermeld, ze behoorde tot het dekenaat Walheren en was een dochter van Monster, de kerk was gewijd aan St-Maarten. Er stond een gasthuis met een kapel, die aan st. Laurentius was gewijd, de Kapelleweg herinnert er nog aan. Na de Reformatie is het overgebleven gebied van Everinge bij Ellewoutsdijk gevoegd, Bovendien werd de gemeente tot 1658 gecombineerd met Oudelande. In 1587 kwam de eerste predikant, F de Smet of Smidt, Ellewoutsdijk behoorde reeds vroeg aan het geslacht Borssele, het is als ambachtsheerlijkheid nadien in handen geweest van vele aanzienlijke families. Er stond een belangrijk kasteel, waarvan in de 19e eeuw nog schamele resten over waren, het was omgebouwd op de grondslagen van een oudere versterking welke waarschijnlijk in de oorlogen met Vlaanderen werd verwoest. Ellewoutsdijk had reeds vroeg een veerverbinding met Vlissingen ( ca. 1384-1894),, west en oost Zeeuws Vlaanderen en Antwerpen. In 1894 werd als laatste het veer op Terneuzen opgeheven wegens concurrentie van de Provinciale Stoombootdienst Hoedekenskerke-Terneuzen. Ellewoutsdijk bezit nu een jachthaven van 3,5 m diep. Van militair belang was het fort Ellewoutsdijk. Het lag in de zuidelijke pint van de Ellewoutsdijkpolder tussen de zeedijk en een inlaagdijk ,, Het als batterij gebouwde fort had de vorm van een zeshoek (afm. 80 bij 110 m). De zeezijde was gekazematteerd, De wallen zaten 10 tot 11 m hoog, met een borstwering van 2 m.

 

Het fort lag geheel te midden van water.


Tot ziens in Ellesdiek, in het van Hattum“uus”,

Namens iedereen,
Rianne.